DE BESCHAVING GAAT WINNEN VAN ONZE INSTINCTEN!

Het overkomt mij echter steeds vaker dat ik mensen ontmoet die deze basisregels in twijfel trekken of ze zelfs hooghartig terzijde schuiven. Ze vinden dat mensen die in armoede leven niet jaloers moeten zijn op mensen die miljarden hebben vergaard. Ze vinden dat geweld soms best gerechtvaardigd is. Ze vinden dat bepaald soort volk niet in ons land thuis hoort; dat je ze gerust zonder vorm van proces kunt oppakken en naar hun thuisland kunt sturen, ook al is het daar onveilig. Ze hebben geen probleem met uitbuiting of uitsluiting van bepaalde groepen mensen. Vaak zijn deze medeburgers beïnvloed door influencers op YouTube of Instagram. Die moedigen openlijk een gebrekkige reflectie aan door bijvoorbeeld te beweren "dat je sommige dingen gewoon weet, omdat je streetwise bent, dat je daar niet over hoeft na te denken of op hoeft te studeren". Vaak wordt moedwillig een mentale luiheid aangemoedigd en spreekt men rechtstreeks tot meer dierlijke instincten, bijvoorbeeld een angst om als man te falen, of een verlangen om deel uit maken van een buitengewone groep. 

   Ik wil graag aan deze tegenstelling tussen beschaving en instinct nog een extra filosofische verdieping mee geven. Toen ik in mijn studententijd een serie lezingen van de geniale Vittoria Hösle aan de Universiteit Twente bijwoonde, wist deze het landschap van filosofieën in drie zogenaamde "kentheoretische posities" in te delen. Aan de ene extreem had je het naïeve realisme. Dat komt er op neer dat je denkt dat de werkelijkheid is zoals hij naar jou toe komt. Jij ziet dat iets scheef is, dan is het ook scheef. Als je later ontdekt dat het recht is, dan veronderstel je dat iemand het intussen recht heeft gemaakt. Aan het andere extreem heb je het absolute idealisme. Daarin veronderstel je dat de wereld een voorstelling is van jou als denkend wezen. Jouw portemonnee wordt leeggestolen door je buurman. Als dan blijkt dat je buurman al lang geleden overleden is dan ga je gewoon in de ontkenning. Je zegt dat je dat wel wist maar dat je eigenlijk de overbuurman bedoelde. In de derde positie zit je in het midden. Je realiseert je dat de wereld zoals jij die beleeft een mengsel is van twee verschijnselen, namelijk dat er enerzijds allerlei informatie over de wereld tot jou komt en dat jij je anderzijds jouw eigen voorstellingen vormt van hoe de wereld in elkaar zit of in elkaar zou kunnen zitten. En alleen door te onderzoeken kun je die twee verschijnselen dichter bij elkaar krijgen. Dan komt jouw voorstelling van hoe de wereld is langzaam maar zeker steeds dichter bij hoe de wereld daadwerkelijk in elkaar steekt. Je denkt bijvoorbeeld eerst dat zware voorwerpen sneller ter aarde vallen dan lichte voorwerpen. Je gaat op onderzoek uit en je ontdekt dat een paperclip net zo snel op de grond is als een pen. Zo kom je tot nieuwe inzichten en voorstellingen over de werkelijkheid. Om die middenpositie te handhaven is een mentale inspanning nodig.

   Doordat op sociale media tegenwoordig massief een mentale luiheid wordt aangemoedigd verlaten steeds meer mensen die middenpositie en komen ze in één van de extremen terecht. Ze denken ofwel dat zij een passief waarnemer zijn van een wereld die zich aan hen opdringt, ofwel dat alleen zij zelf er toe doen en dat de wereld is zo als zij zich die voorstellen. In die uiterste posities is geen reflectie nodig. Je hoeft jezelf daar niet te pijnigen met gedachten als "hoe kom ik daar eigenlijk bij?" of "denk ik daar niet iets te gemakkelijk over?". Nee, je kunt de waarheid als het ware gewoon uit de lucht plukken. Die is kant en klaar voor jouw ogen aanwezig.

   Zo'n mentaal lui gemaakte bevolking is een speelbal van makkelijke waarheden die via allerlei kanalen worden verspreid. Het is dan ineens gewoon waar dat Nederland wordt overspoeld met criminele buitenlanders. Het verstand is immers uitgeschakeld en het instinct omarmt deze als waarheid ondervonden leugen omdat het appelleert aan een instinctieve angst voor mensen die anders zijn. Het is in zo'n wereld ook gewoon ineens waar dat linkse extremisten de democratie om zeep willen helpen en iedereen tot slaaf willen maken. Dat is ook zo'n makkelijke leugen die aanslaat omdat men instinctief afschuw heeft voor mensen die het opnemen voor "anderssoortigen". Zo'n leugen beklijft ook makkelijk omdat men de mentale discipline niet meer heeft om zichzelf in dergelijke drogredenaties te corrigeren.

   Beschaving is dus een vorm van mentale discipline die ons over aangeboren instincten heen kan tillen. Die ons kan wapenen tegen de valkuilen die voortkomen uit een al te gemakzuchtige verhouding tot de werkelijkheid. En het is precies deze vorm van beschaving die onder vuur ligt doordat mensen dagelijks en onophoudelijk aan een bombardement aan informatie bloot staan die voor een steeds groter deel onwaar is en ook steeds vaker bewust misleidend is. Dagelijks wordt men aangemoedigd om vooral niet te reflecteren op het eigen denken. Dagelijks wordt men bestookt met goedkope idealen die er op neer komen dat je vooral op "je gevoel" af moet gaan. Dat jij best wel weet wat goed voor je is. Mensen wordt wijs gemaakt dat ze een ingebouwde antenne hebben om te herkennen wat waar is en wat niet. Om vervolgens een als waarheid verpakte drogredenatie voorgeschoteld te krijgen. Vaak om de kooplust voor iets overbodigs op de wekken, maar steeds vaker ook om mensen van extreme opvattingen te overtuigen.

   Als we willen voorkomen dat we in Nederland richting fascisme afglijden, dan moeten we leren van wat er nu in de Verenigde Staten van Amerika gebeurd. Daar blijft een groot deel van de samenleving een dictator steunen die systematisch elke vorm van beschaafd samenleven afbreekt. Er is niet veel kennis van de geschiedenis nodig om je te realiseren dat dat ten koste van miljoenen mensenlevens zal gaan. En het is niet zo dat de mensen die voor deze dictator kozen zich niet realiseerden op wie zij stemden of dat ze nu wel zullen schrikken van wat er gebeurd. Helemaal niet. Die mensen zijn massaal uit de beschaving gestapt. Ze hebben hun eigen mentale discipline aan de wilgen gehangen. Ze waren niet bestand tegen de duizenden lokroepen van valse profeten op YouTube en Foxnews die hen een makkelijke werkelijkheid aanboden. Een werkelijkheid waarin men zich zelf niet meer hoeft te bekommeren om wat waar is of niet omdat men de eigen dierlijke instincten nu lekker ruim baan kan geven. Hun leider gaat hen toch zeker daar in voor? Zo komt het dat grote menigtes de arrestatie en deportatie van hardwerkende medeburgers massaal toejuichen omdat deze een huidskleur hebben die niet bevalt of uit een cultuur komen waar men zich superieur aan voelt. Hoe meer die medeburger daarbij vernederd wordt, hoe harder men juicht. Zij zijn uit de beschaving gestapt!

   Om het voor ons Nederlanders iets concreter te maken. Eind april 2025 ontdekt Wilders dat hij in de peilingen onderuit gaat. Hij gaat voor de camera om te vertellen dat hij de illegale immigratie nu echt eens wil aanpakken en dat de andere partijen in de regering maar moeten buigen of barsten. Vervolgens trekt hij zich twee weken later uit het kabinet terug terwijl hij zichzelf op de borst slaat over dat hij de enige is die het kwaad van de immigratie echt aan wil pakken. Zijn achterban doorziet zelfs het meest doorzichtige van deze politieke tactiek niet. Zij zijn immers uit de beschaving gestapt. Er is geen reflectie meer. De basale uitgangspunten voor een gezonde manier van samenleven zijn uit beeld geraakt. Ze vinden dat Wilders de waarheid spreekt. Ze schreeuwen om het hardst dat die buitenlanders nu inderdaad eindelijk eens opgepakt en weggestuurd moeten worden. Geen van hen heeft het over de andere problemen in dit land. Niemand uit die achterban krabt zichzelf eens achter zijn oren en denkt: "zijn het niet de mensen van Wilders eigen partij die niets van het immigratiebeleid gemaakt hebben? "  Er is in die achterban geen mentale discipline meer. Die mensen zijn uit de beschaving gestapt.

   Wat nu te doen tegen deze afbraak van onze beschaving? Hoe stellen we ons te weer tegen deze om zich heen grijpende mentale luiheid? We moeten het benoemen. We moeten de waarheid onder ogen zien, namelijk dat een groot deel van de mensen om ons heen niet meer mee doen met de beschaving. Ze zijn er uit gestapt. Ze hebben de makkelijke leugen als waarheid omarmt en keren zich tegen de lastige waarheden. Ik heb de volgende adviezen aan mijn medeburgers in de omgang met deze onbeschaafden:

   Houdt vast aan de eenvoudige vier uitgangspunten zoals hierboven benoemd. Ga niet in discussie met mensen die uit de beschaving zijn getreden. Dat heeft geen zin. Je kunt geen beschaaft gesprek voeren met mensen die uit de beschaving zijn gestapt. Ga steeds weer terug naar je uitgangspunten. Wijs er op dat jij die niet zult loslaten. Confronteer hen er mee hoe raar jij het vind dat zij een uitgangspunt wel hebben losgelaten. Nodig mensen die uit de beschaving zijn getreden uit om weer in de beschaving te treden. Om hun mentale discipline te herwinnen. Nodig hen uit om zich te laten onderwijzen. Om te onderzoeken. Om uit hun informatiebubbel te komen. Nodig hen uit om samen dingen te doen die hen in de beschaving terug kunnen brengen. Samen een buurtbijeenkomst organiseren. Samen aan een project werken. Geef het goede voorbeeld. Maar keer vooral altijd heel snel terug naar de eenvoudige uitgangspunten van de beschaving. 

  En als u in de politiek zit: maak nu eindelijk eens werk van het eerste uitgangspunt zoals hier boven gegeven: een rechtvaardige verdeling van welvaart. Bind nu eindelijk eens de strijd aan met economische ongelijkheid! Anders wordt het voor de rest van ons steeds moeilijker om de beschaving te beschermen tegen een steeds groter wordend leger van onbeschaafden.

Peter Schuttevaar

Juni 2025